Genel

Bir pırlantanın büyüklüğü yani ağırlığı ne kadar fazla ise o kadar değerlidir. Bu değerli taşlar çok hassas terazilerde tartılarak ağırlıkları karat cinsinden belirlenir. Pırlantalarda gram cinsinden ölçüm yapılmaz. Pırlantanın ağırlık birimi karattır. 1 karatın altında olan ağırlıklar santim ile ifade edilir. Yine 1 karatın üzerinde ve buçuklu ağırlıklarda da santim ifadesi kullanılır. 1 karat 30santim gibi. 1 karatın çok aşağısında ağırlıklar bulunduğu gibi yüksek karatlı pırlantalar da mevcuttur. Pırlantanın karatı ne kadar yüksekse o ölçüde değeri artmaktadır ve bulunabilirliği azalmaktadır. Değeri arttığı gibi gösterişi de arttığından karat yüksekliği bir pırlanta için önemli bir sınıflandırmadır.
Karatı gram cinsinden ifade edecek olursak karat, gramın beşte biri oranındaki ölçüdür. Yani 5 karat 1 gram etmektedir. Pırlanta doğadan genellikle çok küçük olarak çıkarılır. Bu nedenle yüksek karata sahip pırlantalar nadir olarak bulunduğundan daha değerlidir. Pırlantanın değerini koruması adına kesim de çok önem taşıyan bir iştir. İyi bir taş kesim ustası en az fire ile pırlantayı şekillendirmelidir. Pırlanta kesimi esnasında özel şeklini verebilmek için genellikle pırlanta yüzeyinde 57 yüz oluşturulur. Bir pirinç tanesinin çeyreği büyüklüğündeki bir taşa 57 yüzey çizmek işlemini düşündüğünüzde pırlanta ustasının işinin ne kadar zor olduğunu ve inanılmaz bir hesap ve tecrübe gerektirdiğini daha iyi idrak edebilirsiniz.

Pırlantaların değeri açısından karat ağırlığının oldukça önemli olması sebebiyle yalnızca özel hassas terazilerde tartılırlar. Bir gramın yüzde biri oranındaki ağırlık bile karat ölçümünde çok değerlidir. Karatı yüksek olan pırlantanın daha büyük olduğunu söyleyebiliriz, ancak bu büyüklüğün orantısı konusunda kesin bir formül söylenemez. Bunun yanı sıra aynı karattaki iki farklı pırlantanın değeri aynıdır diyemeyiz. Pırlantanın değerini belirleyen en önemli özelliklerden biri olsa da değer tespitinde kullanılan tek ölçü karat değildir.